# Özel Kullanım Hava Sahası
**Özel Kullanım Hava Sahası** (İngilizce: Special Use Airspace, kısaltması SUA), sivil ve askeri uçuş operasyonlarının belirli zamanlarda kısıtlandığı veya ayrıldığı, tanımlanmış bir hava sahasıdır. Bu tür hava sahaları, ulusal güvenlik, kamu güvenliği veya belirli operasyonların güvenli bir şekilde yürütülmesi gibi nedenlerle oluşturulur. Özel kullanım hava sahaları, uçuş planlaması yaparken dikkat edilmesi gereken önemli unsurlardır ve pilotlar bu sahaların kurallarına ve kısıtlamalarına uymak zorundadır.
## İçindekiler
1. [Özel Kullanım Hava Sahası Türleri](#özel-kullanım-hava-sahası-türleri)
2. [Uyarı Alanları](#uyarı-alanları)
3. [Kısıtlı Alanlar](#kısıtlı-alanlar)
4. [Tehlikeli Alanlar](#tehlikeli-alanlar)
5. [Askeri Operasyon Alanları (MOA)](#askeri-operasyon-alanları-moa)
6. [Kontrol Edilen Atış Alanları (CFA)](#kontrol-edilen-atış-alanları-cfa)
7. [Ulusal Güvenlik Alanları (NSA)](#ulusal-güvenlik-alanları-nsa)
8. [Uyarı ve Bilgilendirme](#uyarı-ve-bilgilendirme)
9. [Hukuki Dayanak ve Düzenlemeler](#hukuki-dayanak-ve-düzenlemeler)
10. [Türkiye'deki Durum](#türkiyedeki-durum)
11. [Ayrıca Bakınız](#ayrıca-bakınız)
12. [Dış Bağlantılar](#dış-bağlantılar)
## 1. Özel Kullanım Hava Sahası Türleri
Özel kullanım hava sahaları, çeşitli amaçlara hizmet eder ve farklı kısıtlamalar içerir. En yaygın özel kullanım hava sahası türleri şunlardır:
* [Uyarı Alanları](https://www.nedemek.page/kavramlar/uyarı%20alanları)
* [Kısıtlı Alanlar](https://www.nedemek.page/kavramlar/kısıtlı%20alanlar)
* [Tehlikeli Alanlar](https://www.nedemek.page/kavramlar/tehlikeli%20alanlar)
* [Askeri Operasyon Alanları (MOA)](https://www.nedemek.page/kavramlar/askeri%20operasyon%20alanları%20(MOA))
* [Kontrol Edilen Atış Alanları (CFA)](https://www.nedemek.page/kavramlar/kontrol%20edilen%20atış%20alanları%20(CFA))
* [Ulusal Güvenlik Alanları (NSA)](https://www.nedemek.page/kavramlar/ulusal%20güvenlik%20alanları%20(NSA))
## 2. Uyarı Alanları
[Uyarı Alanları](https://www.nedemek.page/kavramlar/uyarı%20alanları), uluslararası sularda veya bir ülkenin kıyı şeridinin üzerinde bulunan ve tehlikeli aktivitelere (örneğin, topçu atışları, füze denemeleri veya askeri tatbikatlar) ev sahipliği yapan hava sahalarıdır. Bu alanlar, sivil uçakların olası tehlikelerden haberdar olmasını sağlamak amacıyla oluşturulur. Uyarı alanlarına giriş serbesttir, ancak pilotlar dikkatli olmalı ve güncel NOTAM'ları (Notice to Airmen) kontrol etmelidir.
## 3. Kısıtlı Alanlar
[Kısıtlı Alanlar](https://www.nedemek.page/kavramlar/kısıtlı%20alanlar), genellikle ulusal güvenlik veya kamu güvenliği nedenleriyle belirli uçuş operasyonlarının kısıtlandığı hava sahalarıdır. Bu alanlar, askeri üsler, önemli altyapı tesisleri veya hassas bölgeler gibi yerlerin üzerinde bulunabilir. Kısıtlı alanlara giriş, ilgili otoritenin izni olmadan yasaktır. İzinsiz girişler ciddi sonuçlara yol açabilir.
## 4. Tehlikeli Alanlar
[Tehlikeli Alanlar](https://www.nedemek.page/kavramlar/tehlikeli%20alanlar), hava araçları için potansiyel tehlikeler barındıran hava sahalarıdır. Bu tehlikeler arasında topçu atışları, füze denemeleri, yüksek hızlı askeri uçuşlar veya diğer tehlikeli aktiviteler yer alabilir. Tehlikeli alanlara giriş yasak olmamasına rağmen, pilotlar bu alanlarda uçarken son derece dikkatli olmalı ve ilgili otoritenin talimatlarına uymalıdır.
## 5. Askeri Operasyon Alanları (MOA)
[Askeri Operasyon Alanları (MOA)](https://www.nedemek.page/kavramlar/askeri%20operasyon%20alanları%20(MOA)), askeri uçuş eğitimleri ve taktik manevraların yapıldığı hava sahalarıdır. MOA'lar, sivil uçuş operasyonları için bir tehlike oluşturabilir. MOA'lar aktif olduğunda, sivil pilotların bu alanlardan kaçınması veya dikkatli bir şekilde geçmesi tavsiye edilir. Güncel bilgiler, [Hava Trafik Kontrol](https://www.nedemek.page/kavramlar/hava%20trafik%20kontrol) (ATC) aracılığıyla sağlanır.
## 6. Kontrol Edilen Atış Alanları (CFA)
[Kontrol Edilen Atış Alanları (CFA)](https://www.nedemek.page/kavramlar/kontrol%20edilen%20atış%20alanları%20(CFA)), potansiyel olarak tehlikeli atış faaliyetlerinin yapıldığı, ancak sivil uçuş operasyonları için bir tehlike oluşturmayan hava sahalarıdır. Bunun nedeni, atış faaliyetlerinin derhal durdurulabilmesi ve bir uçak alana yaklaştığında güvenliğin sağlanabilmesidir. CFA'lar genellikle diğer özel kullanım hava sahaları kadar dikkat çekmez, ancak yine de uçuş planlaması sırasında dikkate alınmalıdır.
## 7. Ulusal Güvenlik Alanları (NSA)
[Ulusal Güvenlik Alanları (NSA)](https://www.nedemek.page/kavramlar/ulusal%20güvenlik%20alanları%20(NSA)), belirli yerlerin güvenliğini artırmak amacıyla oluşturulmuş hava sahalarıdır. NSA'lar, askeri tesisler, önemli altyapı veya diğer hassas bölgelerin üzerinde bulunabilir. NSA'lara giriş kısıtlanabilir veya yasaklanabilir, bu nedenle pilotların bu alanlardan kaçınması veya önceden izin alması önemlidir.
## 8. Uyarı ve Bilgilendirme
Özel kullanım hava sahaları hakkında bilgi edinmek için çeşitli kaynaklar mevcuttur:
* **NOTAM'lar (Notice to Airmen):** Uçuş öncesinde mutlaka kontrol edilmelidir.
* **Hava Haritaları:** Özel kullanım hava sahalarının konumlarını ve sınırlarını gösterir.
* **Hava Trafik Kontrol (ATC):** Güncel bilgileri sağlar ve gerekli izinleri verir.
* **Havacılık Yayınları:** Özel kullanım hava sahaları hakkında detaylı bilgiler içerir.
## 9. Hukuki Dayanak ve Düzenlemeler
Özel kullanım hava sahalarının oluşturulması ve yönetimi, ulusal ve uluslararası havacılık otoriteleri tarafından belirlenen yasal düzenlemelere tabidir. Bu düzenlemeler, hava sahasının güvenli ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamayı amaçlar.
## 10. Türkiye'deki Durum
Türkiye'de özel kullanım hava sahaları, [Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü](https://www.nedemek.page/kavramlar/sivil%20havacılık%20genel%20müdürlüğü) (SHGM) ve [Türk Hava Kuvvetleri](https://www.nedemek.page/kavramlar/türk%20hava%20kuvvetleri) tarafından belirlenen kurallar çerçevesinde yönetilir. Pilotlar, Türkiye hava sahasında uçuş yapmadan önce güncel NOTAM'ları kontrol etmeli ve SHGM'nin yayınladığı havacılık bilgilerini incelemelidir.
## 11. Ayrıca Bakınız
* [Hava Sahası](https://www.nedemek.page/kavramlar/hava%20sahası)
* [Hava Trafik Hizmetleri](https://www.nedemek.page/kavramlar/hava%20trafik%20hizmetleri)
* [NOTAM](https://www.nedemek.page/kavramlar/notam)
* [IFR](https://www.nedemek.page/kavramlar/IFR) (Aletli Uçuş Kuralları)
* [VFR](https://www.nedemek.page/kavramlar/VFR) (Görerek Uçuş Kuralları)
## 12. Dış Bağlantılar
* [Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM)](https://web.shgm.gov.tr/)
* [Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO)](https://www.icao.int/)